19 Nisan 2025, 14:32
Geleneksel maliyetleme yöntemlerinde genel giderler genellikle toplam üretim miktarına veya direkt işçilik saatine göre dağıtılır. Bu durum, karmaşık ve çok aşamalı üretim yapan firmalarda yanlış maliyet sonuçları doğurabilir.
İşte bu sorunu çözmek için geliştirilen yöntem: Faaliyet Bazlı Maliyetleme (Activity Based Costing – ABC)
ABC, işletmenin yaptığı her faaliyeti (operasyon, taşıma, kalite kontrol, ambalaj, sevkiyat vb.) birer maliyet merkezi olarak tanımlar.
Giderler, doğrudan bu faaliyetlere atanır ve daha sonra ürün veya hizmete yüklenir.
“Gideri böl, faaliyete ata, faaliyetten ürüne aktar!”
Enjeksiyon baskı
Kalibrasyon
Vibrasyon
Polisaj
Ambalaj
Kalite kontrol
Sevkiyat
Her faaliyetin kullandığı kaynaklar belirlenir
Örnek: Elektrik, işçilik, zaman, alan, ekipman
Saat bazlı mı?
Parça sayısı bazlı mı?
Kullanım sıklığı mı?
Ürün başına düşen faaliyet maliyetleri toplanır
Gerçek ürün maliyeti belirlenmiş olur
Yüksek maliyetli ürünleri doğru tespit eder
Kârsız ama çok satan ürünleri ortaya çıkarır
Fire, yeniden işleme ve duruş sürelerinin gerçek maliyetini hesaplar
Verimlilik ve fiyatlandırma kararlarını optimize eder
| Faaliyet | Toplam Maliyet | Dağıtım Anahtarı | Ürün Başına |
|---|---|---|---|
| Enjeksiyon | ₺50.000 | Makine süresi | ₺1,20 |
| Polisaj | ₺30.000 | Parça sayısı | ₺0,80 |
| Kaplama | ₺45.000 | İşlem adedi | ₺1,00 |
| Ambalaj | ₺20.000 | Set sayısı | ₺0,50 |
Toplam ABC maliyeti: ₺3,50 / adet
→ Geleneksel yöntemde bu değer ₺2,90 olarak görünüyordu. Kayıp fark edildi!
Faaliyet bazlı maliyetleme, özellikle ürün çeşitliliği yüksek ve üretim adımları fazla olan işletmeler için hayati bir sistemdir.
ABC, maliyeti sadece saymak değil; yorumlamaktır.
